เฝ้าระวังโรคพืชผักในหน้าฝน

ปลูกผักหน้าฝนอย่างไรไม่ให้โรคพืชเล่นงาน

ฤดูฝนเป็นช่วงที่พืชเจริญเติบโตได้ดีเพราะมีน้ำหล่อเลี้ยงอย่างเพียงพอ แต่ก็เป็นฤดูกาลที่เหมาะแก่การเจริญของเชื้อราและแบคทีเรีย ซึ่งเป็นศัตรูตัวร้ายของพืชผักเช่นกัน โดยเฉพาะเมื่อฟ้าปิดหลายวัน พืชไม่สามารถสังเคราะห์แสงได้เต็มที่ ส่งผลให้พืชอ่อนแอและติดโรคได้ง่าย

☔ ถ้าฝนตกติดต่อกันเกิน 2-3 วัน ความชื้นสะสมสูงจะกระตุ้นให้เชื้อโรคแพร่กระจายได้รวดเร็ว โรคพืชที่พบบ่อยในช่วงหน้าฝน ได้แก่

1. โรคใบจุดตากบ (Cercospora Leaf Spot)

เชื้อสาเหตุ: Cercospora sp.

พืชที่มักถูกทำลาย: ผักสลัด เช่น คอส เบบี้คอส บัตเตอร์เฮด ผักกาดหอมห่อ

∴ อาการ:

ใบมีจุดสีน้ำตาลอ่อนฉ่ำน้ำ ขนาด 1-5 มม. ตรงกลางจุดสีขาวเทา มีเชื้อราสีเทาดำ ใบเหลือง แผลที่ลำต้นเป็นแถบยาวสีเข้มจนถึงดำ

∴ วิธีป้องกันและกำจัด:

ใช้เมล็ดพันธุ์สะอาด หรือแช่น้ำอุ่น 50°C 30 นาที

ปลูกพืชหมุนเวียนและไถพลิกดินเพื่อลดการสะสมเชื้อ

จัดแปลงให้ระบายน้ำดี อากาศถ่ายเท

พ่นสารชีวภัณฑ์ เช่น ไตรโคเดอร์มา หรือ บาซิลลัส ซับทีลีส

หากระบาดรุนแรง ใช้สารเคมี เช่น คลอโรธาโลนิล, โพรคลอราช, ไดฟีโนโคนาโซล, เบโนมิล หรือสารประกอบทองแดง

////////////////////////////////////////////////

2. โรคใบจุด (Alternaria Leaf Spot)

เชื้อสาเหตุ: Alternaria brassicae

พืชที่มักถูกทำลาย: ผักตระกูลกะหล่ำ เช่น คะน้า กะหล่ำปลี กวางตุ้ง ผักกาดขาวปลี

∴ อาการ:

ใบมีจุดสีน้ำตาลเล็ก ขยายวงเป็นวงกลมซ้อนกัน ขอบแผลสีเหลือง แผลสีเข้มเมื่อระยะโรคลุกลาม

∴ วิธีป้องกันและกำจัด:

ใช้เมล็ดพันธุ์สะอาดหรือแช่น้ำอุ่น

ถอนต้นที่เป็นโรค กำจัดวัชพืช

ปลูกพืชหมุนเวียน

พ่นชีวภัณฑ์ไตรโคเดอร์มา หรือบาซิลลัส ซับทีลีส

หากระบาด ใช้สารเคมี เช่น คลอโรธาโลนิล, โพรคลอราช, ไดฟีโนโคนาโซล, ไพราโคลสโตรบิน, เบโนมิล

////////////////////////////////////////////////

3. โรคเน่าคอดิน (Damping Off)

เชื้อสาเหตุ: Pythium sp. หรือ Phytophthora sp.

พืชที่มักถูกทำลาย: พืชตระกูลกะหล่ำ ในระยะต้นกล้า

∴ อาการ:

โคนต้นกล้าเกิดแผลช้ำสีน้ำตาล เนื้อเยื่อเน่าแห้ง ล้มตายก่อนเจริญเป็นใบจริง หากแปลงมีน้ำขัง โรคระบาดรวดเร็ว

∴ วิธีป้องกันและกำจัด:

ใช้วัสดุเพาะกล้าที่สะอาด รองก้นหลุมด้วยไตรโคเดอร์มา

เตรียมแปลงปลูกให้ระบายน้ำได้ดี

ตรวจแปลงสม่ำเสมอ ถอนต้นที่เป็นโรคไปเผาทำลาย

พ่นไตรโคเดอร์มาเป็นประจำ

หากพบการระบาด ใช้สารเคมี เช่น คาร์เบนดาซิม, อีทริไดอะโซล, ไทโอฟาเนต-เมทิล, แคปแทน

////////////////////////////////////////////////

4. โรคราน้ำค้าง (Downy Mildew)

เชื้อสาเหตุ: Peronospora parasitica

พืชที่มักถูกทำลาย: พบได้ในหลายชนิด ตั้งแต่ระยะกล้าจนโตเต็มที่

∴ อาการ:

ใต้ใบมีจุดดำละเอียดรวมกัน มองเห็นเส้นราเป็นผงแป้งขาวอมเทา ใบล่างแห้งเหลืองและร่วงเร็ว โรคไม่ทำให้พืชตายแต่ส่งผลให้ผลผลิตลดลง

∴ วิธีป้องกันและกำจัด:

ใช้เมล็ดพันธุ์สะอาด หรือแช่น้ำอุ่น คลุกไตรโคเดอร์มา

ปลูกไม่ชิดกันเกินไป

กำจัดใบและต้นที่เป็นโรค

พ่นชีวภัณฑ์ เช่น ไตรโคเดอร์มา หรือบาซิลลัส ซับทีลีส

หากระบาด ใช้สารเคมี เช่น ไดเมทโธมอร์ฟ, เมทาแลกซิล-เอ็ม, ไซมอกซานิล+ฟามอกซาโดน, แมนโคเซบ

////////////////////////////////////////////////

➡ ข้อแนะนำเพิ่มเติม:

การปลูกพืชในฤดูฝนควรวางแผนตั้งแต่การเตรียมแปลง การเลือกเมล็ดพันธุ์ และการเฝ้าระวังโรคอย่างใกล้ชิด ใช้สารชีวภัณฑ์อย่างสม่ำเสมอเพื่อป้องกันการเข้าทำลายของเชื้อศัตรูพืช และรักษาสมดุลระบบนิเวศในแปลงปลูก

อ้างอิง:

มูลนิธิโครงการหลวง - ศูนย์ภูฟ้าพัฒนา