อาการขาดธาตุอาหารของพืช

ธาตุอาหารสำคัญกับพืชอย่างไร?

พืชที่แข็งแรง ให้ผลผลิตดี ต้องได้รับธาตุอาหารที่ครบถ้วน

วันนี้มิสเตอร์คิว

...เอาข้อมูลที่หน้าสนใจเกี่ยวกับลักษณะอาการขาดธาตุอาหารของพืชคร่าวๆ มาให้ดูกัน

.
อาการขาดธาตุอาหารหากพืชได้รับในปริมาณที่ไม่เพียงพอ หรือขาด พืชแสดงอาการผิดปกติให้เห็น โดยสังเกตได้จากทั้ง ใบ ผล กิ่ง ยอด ดอก ลำต้น ซึ่งพืชแต่ละชนิดมีการตอบสนองต่อระดับอาการขาดธาตุอาหารในระดับที่แตกต่างกันออกไป

ตำแหน่งที่พืชแสดงอาการขาดธาตุอาหารจะพบที่ใบล่าง หรือ ใบแก่ ก่อน

การขาดธาตุไนโตรเจน (N)
• ใบจะเหลืองผิดปกติจากใบล่างไปสู่ยอด ปลายใบและขอบใบจะค่อยๆ แห้งและลุกลามเข้ามาเรื่อย ๆ จนใบร่วงจากลำต้น
• ลำต้นจะผอม กิ่งก้านลีบเล็ก และมีใบน้อย
• พืชจะไม่เติบโต หรือโตช้ามาก

การขาดธาตุฟอสฟอรัส (P)
• ใบล่างเริ่มมีสีม่วงตามแผ่นใบ ต่อมาใบเป็นสีน้ าตาลและร่วงหล่น
• ลำต้นแคระแกร็น ไม่ผลิดอกออกผล
• รากจะเจริญเติบโตและแพร่กระจายลงในดินช้ากว่าที่ควร
• ดอกและผลที่ออกมาไม่สมบูรณ์ หรือบางครั้งอาจหลุดร่วงไป หรือ อาจมีขนาดเล็ก
• พืชพวกที่มีลำต้นอวบน้ำหรือลำต้นอ่อนๆ จะล้มง่าย

การขาดธาตุโพแทสเซียม (K)

• ในพืชใบเลี้ยงคู่ ใบแก่จะมีสีซีด ในระยะต่อมาจะพบจุดสีน้ำตาลไหม้กระจายทั่วใบ
• ในพืชใบเลี้ยงเดี่ยวหลายชนิดบริเวณปลายใบและ เส้นใบ จะตายก่อน อาการขาดโพแทสเซียมในข้าวโพด ลำต้นจะอ่อนแอ
• ในใบอ่อนถ้ามีอาการรุนแรงใบจะแห้งและร่วงก่อนเวลา
• ผลมีขนาดเล็ก สีผิวไม่สวย รสชาติไม่ดี

การขาดธาตุแมกนีเซียม (Mg)
• เกิดในใบแก่ก่อน เกิดอาการซีดในพื้นที่ใบที่อยู่ระหว่างเส้นใบในขณะที่เส้นใบยังคงเขียวอยู่ อาการซีดจะเกิดที่บริเวณใกล้เส้นกลางใบก่อนแล้วลามไปที่ปลายใบ และใบร่วงหล่นเร็ว
• ทำให้ผลผลิตลดน้อยลง และต้นพืชทรุดโทรมอย่างเห็นได้ชัด

การขาดธาตุโมลิบดินัม (Mo)

• แสดงอาการที่ใบล่างก่อน ใบแก่จะมีสีซีดในพื้นที่ระหว่างเส้นกลางใบ หรือทั้งเส้นกลางใบ แกนใบไหม้เกรียม มีลักษณะคล้ายกับอาการขาดไนโตรเจน
• ที่ใบล่างจะปรากฏจุดเหลืองตามแผ่นใบ เป็นจุดด่างๆ ต่อมาแห้งตาย เส้นใบยังเขียวอยู่ ขอบใบหงิกงอมีลักษณะโค้งคล้ายถ้วย พืชบางชนิดใบจะแคบกว่าปกติ ปลายใบและขอบใบม้วนเข้าข้างใน และจะแห้งตาย
•ดอกร่วง ถ้าติดผล ผลจะแคระแกร็น

ตำแหน่งที่พืชแสดงอาการขาดธาตุอาหารจะพบที่ใบอ่อน หรือ ยอด หรือ ผล

การขาดธาตุแคลเซียม (Ca)

• ใบที่เจริญใหม่ๆ จะหงิก จะเกิดในใบอ่อนก่อนใบแก่ และเส้นใบจะบิดเบี้ยว มีจุดแห้งตายของใบ
• การพัฒนาของตายอดจะชะงักการเจริญเติบโต
• ผลแตก และมีคุณภาพไม่ดี
• รากสั้น และปลายรากจะตาย

การขาดธาตุทองแดง (Cu)

• การพัฒนาของตาดอกและการเจริญของตาดอกจะลดลง
• ใบพืชจะมีสีเขียวจัดผิดปกติ ต่อมา จะค่อยๆ เหลืองลง ใบบิดหรือผิดรูปไป และมักพบจุดแผลตายบนใบ แสดงอาการจากยอดลงมาถึงโคน
• เกสรตัวผู้อาจเป็นหมัน หรืออับเรณูไม่แตก
• อาการขาดธาตุทองแดงพบมากในดินเปรี้ยว

การขาดธาตุแมงกานีส (Mn)

• แสดงอาการที่ใบอ่อน ใบอ่อนมีสีเหลืองระหว่างเส้นใบ เพราะขาดคลอโรฟิลล์ เส้นใบมีสีเขียวเป็นปกติ (chlorosis) หรือบางทีเกิดเป็นจุดสีขาวหรือเหลืองบนใบ ต่อมาใบที่มีอาการดังกล่าวจะเหี่ยวและร่วงหล่น
• พุ่มของใบจะน้อย เนื่องจากมีใบไม่สมบูรณ์
• การเจริญเติบโตช้า ไม่ออกดอก ออกผล

การขาดธาตุเหล็ก (Fe)

• แสดงออกทั้งทางใบและทางผล
• อาการเริ่มแรกจะสังเกตพบว่าใบอ่อนบริเวณเส้นใบยังคงมีความเขียว แต่พื้นใบจะเริ่มเหลืองซีด ส่วนใบแก่ยังคงมีอาการปกติ
ระยะต่อมาจะเหลืองซีดทั้งใบ ขนาดใบจะเล็กลงกว่าปกติและจะร่วงไปก่อนใบแก่เต็มที่
• ส่วนอาการที่เกิดขึ้นกับผลผลิตคือผลผลิตจะลดลง ขนาดของผลเล็กและผิวไม่สวย ผิวเรียบและเกรียม
• การขาดธาตุเหล็กยังมีผลต่อการเจริญของยอดอ่อนด้วย

การขาดธาตุกำมะถัน (S)

• แสดงอาการที่ใบอ่อนก่อน ขนาดใบเล็กลง ใบมีสีเขียวอ่อนหรือเหลืองคล้ายๆกับอาการขาดไนโตรเจน แสดงอาการจากส่วนยอด
ลงไป เส้นใบเหลืองด้วย พืชบางชนิดปลายใบม้วนงอ ใบแข็งกระด้าง
• ยอดชะงักการเจริญเติบโต
• ลำต้นลีบเล็ก เนื้อไม้แข็ง
• รากยาวผิดปกติ

การขาดธาตุนิกเกิล (Ni)

• ใบมีอาการเหลือง และตาย ใบมีขนาดเล็ก

• พืชให้ผลผลิตได้ไม่เต็มที่

การขาดธาตุสังกะสี (Zn)

• แสดงที่ใบอ่อนก่อน โดยใบอ่อนมีสีขาวซีดขณะที่ใบแก่ยังเขียวสด
• พืชที่ขาดธาตุสังกะสีจะให้ปริมาณฮอร์โมน IAA ในตายอดลดลง ทำให้ตายอดและข้อปล้องไม่ขยาย ใบออกมาซ้อน ๆ มีผลทางอ้อมในการสร้างส่วนสีเขียวของพืช

การขาดธาตุคลอรีน (Cl)

• ใบอ่อนจะมีอาการเหี่ยว ค่อยๆ เหลืองแล้วใบร่วงตายไปเป็นลำดับ หรือบางครั้งมีสีบรอนซ์เงิน

• รากจะแคระเกร็นและบางลง

การขาดธาตุโบรอน (B)

• แสดงอาการที่ส่วนที่ยอด และตายอดจะบิดงอ ชะงักการเจริญเติบโต
• ใบอ่อนบิดงอ เป็นคลื่น เส้นกลางใบหนากร้าน และตกกระ
• เกิดจุดสีน้ำตาลหรือดำในส่วนต่างๆ ของพืชโดยเฉพาะพืชหัว
• ดอกไม่สมบูรณ์ ละอองเรณูเป็นหมัน ยอดเกสรตัวเมียไม่พร้อมรับละอองเรณู ละอองเรณูไม่งอก หรืองอกได้แต่ไม่สมบูรณ์จึงไม่มีการปฏิสนธิ เมล็ดไม่พัฒนาหรือพัฒนาไม่สมบูรณ์จึงไม่งอก
• ผลเล็กและแข็งผิดปกติ มีเปลือกหน้า บางทีผลแตกเป็นแผลได้

ต่อไปนี้เราจะได้สังเกตุดูว่าพืชผักที่เราปลูกมีอาการแบบนี้สาเหตุมาจากการขาดธาตุอาหาร หรือมาจากการเข้าทำลายของโรคและแมลง จะได้แก้ปัญหาตรงจุดมากขึ้น

บทความที่เกี่ยวข้อง